Alles wat zacht is, wordt in het algemeen niet geassocieerd met kracht. Toch is het net deze combinatie, die Ayurveda zo sterk maakt. Een systeem dat niet sterk is zou trouwens geen 5000 jaar overleven. Ayurveda heeft niet alleen een lange voorgeschiedenis, maar staat nu sterker dan ooit. Grotendeels komt dit door de hernieuwde belangstelling voor deze oud Indische geneeskunst, vanuit het Westen. Eerst was er de revival van Ayurveda in Amerika. Mensen als Deepak Chopra, Demi Moore en Madonna waren er de publieke voortrekkers. Sinds enkele decennia is Ayurveda ook bekend geworden in Europa en dan vooral in Duitsland, Italië en Nederland. Ook in België wordt het van langsom meer populair.
Vanwaar die populariteit en waarom zijn mensen die kennis maakten met Ayurveda zo enthousiast? Ayurveda is een volledig systeem van genezen, helen en leven. Letterlijk vertaald betekent Ayurveda “kennis van het leven”. Kennis van het leven moet universeel zijn en niet alleen het Indische leven behandelen. Ook voor ons Westerlingen, aan het begin van de 21ste eeuw, moet die kennis toegankelijk zijn, anders is de naam Ayurveda verkeerd gekozen. Dus de vraag stelt zich, wat kunnen wij met Ayurveda doen?
Ayurveda is in de eerste plaats een lichaamsgeest geneeskunst. Zij maakt geen onderscheid tussen kwalen van het lichaam en problemen van de geest. Alleen dit standpunt al is voor Westerlingen, die gewoon zijn te denken in de scheiding van lichaam en geest, sterk vernieuwend. Kwaadheid, angst of hebzucht worden bij ons niet gezien als ziekte of oorzaken van ziekte. Voor Ayurveda zijn dat de eerste symptomen van verstoring van de lichaamsgeest balans. Als je hier niets aan doet volgen lichamelijke kwalen als bijvoorbeeld ontsteking, zenuwinzinking of suikerziekte vanzelf.
De kracht van Ayurveda ligt zeker ook in het vroegtijdig herkennen van ongemakken. Vaak voelen mensen zich niet lekker en hebben last van één of meerdere kleine kwaaltjes. Onderzoek door de Westerse geneeskunde brengt echter niets aan het licht en de zich niet lekker voelende mens leert te leven met zijn ongemakken. Na verloop van tijd steekt dan zogezegd onverwacht één of andere ziekte de kop op. Het is dus zeer belangrijk om al die kleine ongemakken te zien als signalen. Ayurveda leert ons om deze signalen te herkennen en te verhelpen via aanpassing van onze voeding en/of leefwijze.
De kracht van Ayurveda komt waarschijnlijk het meest duidelijk tot uiting bij de zachte technieken van de Pancha Karma kuren. Vrij vertaald zijn dit de verjongingskuren. Ze zijn bedoeld om de mens terug in balans te brengen. Traditioneel zijn dit vijfdaagse kuren. Gedurende deze dagen wordt de balans van de lichaamsgeest hersteld door oliemassage, stoombaden, voeding en reinigingstechnieken. Bijzonder is de techniek van de shirodhara of de “ongebroken oliestroom over het voorhoofd”. Dit brengt de mens in diepe ontspanning, laat elk tijdsbesef vervagen en doet spanningen en stress verdwijnen.
Al deze zachte technieken brengen de mens terug in zijn kracht. Na de Pancha karma kuur hervinden mensen hun vitaliteit en levenslust en beginnen vaak met nieuwe ondernemingen waarvan ze voordien alleen maar konden dromen.
Samengevat kunnen we stellen dat Ayurveda de moeite is om te ervaren. Het is een systeem dat zacht werkt om ons uiteindelijk terug sterk te maken.
Peter Van Herck