Artikel uit Flair met Peter

Ayurveda komt uit India. Het woord betekent “kennis van het leven”. Ayurveda is dus een levensleer, en wel eentje van ruim vijfduizend jaar oud. het is bovendien een levensleer die wij hier in het westen heel goed kunnen vatten. De bekendste ayurveda-woordvoerder vandaag is Deepak Chopra met volgelingen als Demi Moore, Madonna en Steven Seagal. Er wordt gefluisterd dat Tina Turner haar eeuwige jeugd te danken heeft aan geregelde bezoeken aan gerenommeerde ayurveda-centra in Indië.

DE VIJF ELEMENTEN ALS BASIS

In onze landen is Ayurveda nog tamelijk nieuw. Peter Van Herck is één van de weinige gediplomeerde therapeuten. Peter: “Ayurveda-inzichten lijken sterk op die van onze natuurgeneeswijze. Als wij zeggen dat je bij het vallen van de bladeren meer kans hebt om depressief te worden, dan zegt Ayurveda dat er bij dat vallen veel windenergie vrijkomt, die depressies veroorzaakt. Als je leest dat gember een afrodisiacum is, dan zegt Ayurveda dat gember – als kruid met een zoete nawerking – het zaadweefsel stimuleert.

De basis van Ayurveda zijn de vijf elementen: aarde, vuur, lucht, water en ether. Dat idee vind je over de hele wereld terug: bij de Chinezen, de oude Grieken, in onze astrologie, bij de alchemisten. Uit de elementen leidt Ayurveda drie energieën, dosha’s af: vata (de wind), pitta (het vuur) en kapha (de aarde). Elke mens wordt geboren met een bepaalde verhouding van die drie energieën in zich en elke dosha kan tot 100% gaan. Je kunt dus 70% pitta zijn, 50% vata en 30% kapha. In feite ben je dan overwegend een vuur-persoon (pitta). Vele mensen zijn een mengvorm: 60% vata, 65% pitta en 20% kapha. Dan ben je de mengvorm wind en vuur (vata & pitta).
Een ideale dosha-verhouding bestaat niet: elke verhouding is even goed, je bent wie je bent. Maar wat gebeurt er in de loop van je leven? Door hoe je denkt, hoe je leeft en hoe je eet, gaat die verhouding veranderen. Als je heel beweeglijk bent in je leven, zoals stewardessen, dan gaat de wind-energie vata flink stijgen. Ben je van nature 70% vata, maar door je levenswijze tot 90% gestegen, dan zit je met een probleem: jouw dosha-verhouding is niet meer degene die de natuur voor je had voorzien. De behandeling bestaat er dan in om die 90% weer naar 70% te krijgen. Wat we dus doen, is aan de hand van een vragenlijst je oorspronkelijke type bepalen. Daarom moet je een aantal vragen beantwoorden alsof je twintig jaar bent. Dat beschouwen we namelijk als jouw oorspronkelijke type: wie jij werkelijk bent.

Welk type jij bent, heeft alles met je figuur te maken. Je ideale gewicht bereik je wanneer de drie dosha’s jouw oorspronkelijke evenwicht weerspiegelen. Ben jij overwegend vata, dan is jouw natuurlijke figuur slank, mager zelfs, een beetje cru gesteld: het type tante Sidonia. Heb jij vooral kapha in je bloed, dan ben je waarschijnlijk stevig en sterk gebouwd en zit je goed in het vlees: een beetje Jerom. En als pitta zit je waarschijnlijk tussen die twee in, met flink wat pit en lichte ontvlambaarheid. Je raadt het al, eerder een Lambik.

Dat houdt één belangrijk ding in: je moet je bij jouw type en lichaamsbouw kunnen neerleggen. En dan bedoelen we niet de lichaamsbouw waarvan je droomt of de lichaamsbouw die je had toen je nog een tiener was. Nee, het gaat over de lichaamsbouw die de natuur voor jou koos. Als jij een Jerom-type bent, kun je tot in de eeuwigheid vasten, je zult nooit Sidonia worden. Oké, als je het lang genoeg volhoudt, zul je vijf kilo kwijtraken. Maar tegelijk verlies je pitta-energie, vuur. Da’s logisch: als je vast, is het alsof je geen houtblokken meer op de kachel van je lichaam gooit. Wanneer je dan stopt met vasten en opnieuw meer voedsel op dat lage vuurtje gaat gooien, dan kan al dat voedsel niet meer worden verbrand. Gevolg: je stapelt het als vet op. Voor je het weet ben je weer kilo’s aangekomen en sla je aan het jojoën. Je kunt dus beter streven naar wie je werkelijk bent, naar het figuur dat in je genen zit. Hoe je dat moet aanpakken, vind je in Ayurveda. Voor elk type werd immers het ideale voedings- en bewegingspatroon uitgestippeld.”

BEN JIJ VATA, WIND?
Vata staat voor alles wat beweegt, voor verandering. De typische vata is lenig en ongrijpbaar als een hert. Qua figuur is vata – een beetje oneerbiedig gesteld – een lat, een tante Sidonia. Je kunt eten wat je wilt, je zult niet aankomen. Jouw botten zijn goed zichtbaar, je hebt van nature niet veel spieren. Vata kan klein of groot zijn, ook qua borsten. Als vata heb je een droge huid die snel bruint. Je haren zijn dun, droog en ze splijten makkelijk. Je hebt kleine, beweeglijke ogen.
Dit is het type dat drie keer per week gaat fitnessen en op haar dertigste met osteoporose kampt. Op sportief vlak wordt vata vertaald naar korte, hevige inspanningen: balletdansers en sprinters zijn voorbeelden bij uitstek. Echte vata’s gaan zo licht de trap op dat je geen voetstappen hoort. Als vata ben je een piekeraar, iemand die
zich direct doodongerust maakt en heel stressgevoelig is. Je bent intelligent en een onverbeterlijke babbelaar, eens je op dreef bent, weet je niet meer te stoppen. Vata’s zijn erg creatieve mensen. Of wetenschappers: de klassieke verstrooide professor is vata. Geef vata geen saaie job, want na anderhalf jaar vlucht ze en vertrekt op wereldreis. Je bent voortdurend op zoek naar kicks, nieuwe uitdagingen. Op feestjes ken je iedereen en heb je aan het eind van de avond iedereen gesproken. Je bent erg nieuwgezind, ook in relaties. Eigenlijk ben je altijd op zoek, je hebt snel vlinders in je buik en je bent het perfecte type voor vluchtige cybersex-achtige contacten.
Elk type heeft de neiging om het voedsel te eten dat zijn eigen type versterkt. Vata valt dus voor rauwkost, wat eigenlijk niet veel meer is dan lucht. Toch zou je best wat vlees eten om bij de grond te blijven. Melk is heel goed voor jou. Granen, rijst, brood en pasta zijn ideaal, alles wat zwaar is. Ook zure en zoute smaken zijn oké.
Vata is een koel teken, koud voedsel maakt je nog kouwelijker dan je al bent. Warm eten en ook hete kruiden zijn aanbevolen.
Qua sport moet je erop letten dat je niet teveel doet. Biljart of dammen is een goed idee. Maar daar vind je waarschijnlijk niks aan: te weinig actie. Krachttraining kan ook. Werk aan je uithouding, je kracht. Bouw duurzaamheid op met roeien, golf of zwemmen.
Regelmaat en discipline helpt je om je onrust te bestrijden. Je bent erg geestelijk, dus yoga of meditatie werkt prima. Bovendien moet je daarvoor leren stilzitten.
Neem je tijd voor seks. Je hebt er wel zin in, maar je komt er zelden toe. Bij de minste prikkel sta je al op scherp, maar een minuut later ben je alweer met iets anders bezig. Blijf af en toe eens gewoon een avond thuis en laat je heerlijk verwennen door je partner.
Om langdurige relaties op te bouwen, zul je van je rusteloosheid af moeten. Nogmaals: met meditatie vind je de rust in jezelf.
Tip: “Hou je in met sporten en laat je wat vaker verwennen door je partner. Neem je tijd voor seks.”

BEN JIJ PITTA, VUUR?
Pitta staat voor intensiteit, de uitbarstende energie, de pit, de samengebalde kracht in de sprong van een tijger. Van figuur is pitta medium, niet knokig, niet rond. Jij bent gespierd of kunt in elk geval snel spieren kweken. Pitta’s hebben fijne haren. Je huid is sproetig, met geboortevlekjes. Bruinen doe je niet, je zit nooit in de zon. Als je sproeten hebt, groene ogen en rood haar, dan ben je op en top dit type.
Roodharigen staan bekend als pittig en licht ontvlambaar. Als pitta heb je de neiging jezelf te oververhitten, jezelf voorbij te hollen. Stampend loop je de trappen op, je werkt dag en nacht, je bent heel hevig in alles wat je doet en je brandt jezelf op. Pitta is de typische manager. Je kunt heel goed leidinggeven, je bent intelligent. Je zoekt werk waarin je je helemaal kunt geven. Je kunt het
goed uitleggen, maar breit geen urenlange verhalen, je vertelt enkel de essentie. Pitta is op sportief vlak erg concurrentieel. Jij meet je graag met anderen, je bent uitstekend geschikt voor competitiesporten: squash, ijshockey, verspringen, sprinten. Daar kun je helemaal in opgaan en je durft je wel eens boos maken op de tegenstander.
Pitta kan geld uitgeven aan luxe, maar kan er ook voor sparen. Je bent het type dat zich een doel stelt – en dat ook bereikt. Op feestjes kun je je de hele avond op de dansvloer in het zweet werken. Of je blijft de hele tijd bij je selecte vriendenkliekje hangen.
Pitta staat voor passie, jij bijt je echt vast in een relatie. Jij bent het type dat na de cybersex het adres noteert en er diezelfde avond nog naartoe rijdt. Ook in bed valt jouw passie duidelijk te merken.
Je eet graag kruidig, als een echte Indiër. Maar zo ga je je vurige temperament nog meer aanwakkeren. Kruiden als kardemom en koriander kalmeren je vertering én je stemming.
Om te veel vuur te vermijden, kun je best koud eten. Voor pitta is zoet aangeraden, geen zure, zoute of scherpe gerechten. Met bittere en wrange smaken – zoals spinazie en groene bladgroenten – zit je ook goed. Chocolade is weliswaar zoet, maar bevordert dan weer het vuur, en is daarom af te raden.
Je laat je te snel op je tenen trappen in competitie-sporten, dus je kunt het best een sport kiezen waarbij het niet om winnen gaat. Zwemmen, roeien of iets wat je in de rustige natuur brengt: lopen of fietsen.
Je neiging tot oververhitten kun je best aanpakken door afkoeling. Ontspan je door dingen heel juist en heel precies te doen: Tai Chi of Tibetaanse meditatie-mandala’s tekenen. Buitenshuis zijn boswandelingen ideaal.
In bed heb je de neiging om je partner te overdonderen of zelfs te overheersen. Laat jezelf ook eens gaan.
Wees realistisch in relaties. Zo vermijd je cholerieke aanvallen en jaloezie.
Je houdt van alcohol. Maar alcohol brengt je uit balans. Spring er dus nuchter mee om.
Tip: “Zorg voor voldoende afkoeling.”

BEN JIJ KAPHA, AARDE?

Kapha wordt gesymboliseerd door de statigheid van de zwaan. Die gaat traag vooruit, maar glijdt met een ingehouden kracht over het water. Een ander beeld: de enorme krachtreserves en het uihoudingsvermogen van een beer. Ook hij komt langzaam op gang. Dit type is stevig gebouwd en sterk, de discuswerper onder de ayurveda-types. Je bent zwaar van botten alleen al. Jouw beenderen zie je niet, ze zitten in het vlees, net zoals de bloedvaten en de pezen.
Als kapha kijk je nog maar naar een roomsoes en je komt al een kilo aan. Toch ben jij het enige type dat zonder problemen een maaltijd kan overslaan. Meestal heeft kapha zware borsten, een dikke, nogal vette huid die niet snel bruint en dikke haren met natuurlijke golven. Ze hebben grote, schitterende ogen om in te verdrinken.
Kapha is stabiliteit, de kalmte zelve, je bent met
geen stokken van de bank te krijgen. Problemen los je rustig en kalm met drie woorden op en je maakt er geen vierde woord aan vuil. De steenrijke zakenman, de bankier met de dikke sigaar is kapha: hij verzamelt alles, ook geld en vrouwen. Alles pot kapha rond zich op. Je bent geen gezelschapsdier, niet erg sociaal, geen fuifnummer. Je brengt liever de avond door met één van je twee goeie vriendinnen. Je bent heel erg koppig en in relaties bijgevolg een trouwe hond. Je denkt niet eens aan vreemdgaan.
Je prefereert routine, houdt alles het liefst bij het oude. Je voelt je goed bij een eentonige job en je bent ontzettend loyaal. Kapha kan op haar achttiende bij een werkgever beginnen en daar blijven tot haar gouden handdruk. Kapha is niet zo sportief en ook in bed kom je niet makkelijk los. Maar als de sekslust in jou ontwaakt, is ze niet meer te blussen. Mannen vinden kapha-vrouwen ideale minnaressen.
Als kapha bezoek je graag dure restaurants. Je bestelt er pepersteak met roomsaus. Toch is zwaar en zoet voor jou te mijden. Rauwkost is goed voor je. En alles wat scherp smaakt (alle hete kruiden), bitter (andijvie, schweppes), en wrang (groene bladgroente, spinazie, onrijpe bananen, rode wijn).
Om te vermijden dat je van het minste aankomt, moet je ervoor zorgen dat je het vuur (pitta) in jou laaiend houdt. Vermijd koude gerechten en wees niet te zuinig met de hete kruiden.
Let erop dat je in beweging blijft. Alles waarbij je flinke inspanningen moet leveren is oké. Duurloop is echt iets voor jou, ook met zwemmen en gewichtstraining zit je goed. Zorg vooral dat je het veel doet.
Doe aan stretching en besteed extra aandacht aan je buik- en rugspieren, zij moeten jouw zware beenderstelsel dragen. Aerobics, turnen en skiën zijn ideaal voor je.
Je neiging tot traagheid kun je aanpakken door wat competitie in je sportleven te brengen: squash of teamsporten houden je pitta, je vuur, je gezonde concurrentiedrift gaande. Zoniet kun je de neiging krijgen om te veel aan anderen toe te geven.
Gun jezelf af en toe een massagebeurt met extra aandacht voor je nek en schouders, waar jouw spanning zich ophoopt. Zoek een actieve manier om je te ontspannen. Met yoga bijvoorbeeld, werk je ook meteen aan je lenigheid.

Tip: “Kies voor pikante gerechten en verplicht jezelf om flink te sporten.”